Paşinyan’dan Kazan’da Önemli Açıklamalar
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Rusya Federasyonu’na bağlı Tataristan Cumhuriyeti’nin başkenti Kazan’da gerçekleştirilen BRICS Liderler Zirvesi’ndeki “genişletilmiş BRICS+” toplantısında önemli açıklamalarda bulundu. Barış anlaşması taslak metni üzerinde %80-90 oranında bir mutabakat sağlandığını belirten Paşinyan, iki ülke arasındaki barışın temellerini oluşturacak ana konularda anlaşmaya varıldığını ifade etti.
“Toprak İddiasında Bulunulmaması Konusunda Tam Mutabakata Vardık”
Ermenistan’ın resmi haber ajansı Armenpress’e göre, Başbakan Paşinyan, Ermenistan ile Azerbaycan arasında birbirlerinin toprak bütünlüğünün karşılıklı olarak tanınması, şimdi ve gelecekte toprak iddialarında bulunulmaması, güç kullanmama ve iç işlerine karışmama konularında tam bir mutabakat sağlandığını dile getirdi. Paşinyan, diplomatik ilişkilerin kurulması ve barış anlaşmasıyla ilgili taraflarca üstlenilen yükümlülüklerin yerine getirilmesi için ikili mekanizmaların oluşturulmasına dair bir anlaşma sağlandığını da vurguladı. “Bugün mutabakata varılan içerikte, taslak anlaşma, Ermenistan Cumhuriyeti ile Azerbaycan Cumhuriyeti arasındaki barış için güçlü temeller oluşturmak ve ilişkileri düzenlemek için gerekli tüm temel konuları formüle ediyor, ele alıyor ve çözüyor. Biz, Azerbaycan’a artık bu anlaşmayı imzalamasını öneriyoruz,” dedi.
Erivan, Bakü’ye Nahçıvan Bağlantısı Sağlamaya Hazır
Paşinyan, ülkesinin girişimi olan “Barış Kavşağı” projesi hakkında da bilgi verdi. Bu kapsamda, araçların, yüklerin, yolcuların, boru hatlarının ve kablo bağlantılarının Ermenistan topraklarından geçişini organize etme konusunda hazır olduklarını belirtti. Ayrıca, Azerbaycan ile Nahçıvan arasındaki iletişimin de bu proje çerçevesinde sağlanabileceğini ifade etti. Azerbaycan’a, basitleştirilmiş sınır ve gümrük kontrol prosedürleri ile ek güvenlik mekanizmaları önerdiklerini kaydetti. Paşinyan, ülkesinin topraklarından geçen malların, kaynakların, araçların ve insanların güvenliğini sağlama taahhüdünde bulunarak, “Bu bizim arzumuz ve yükümlülüğümüzdür, bunu garanti ediyoruz ve her zaman garanti edeceğiz. Ermenistan’ın kendi egemen topraklarında iletişim güvenliğinin sağlanmasına üçüncü bir ülkenin katılımını kabul ettiği veya bunun herhangi bir belgede öngörüldüğü yönündeki tüm ifadeler gerçekle bağdaşmamaktadır,” ifadelerini kullandı.
Sınırlar 1991 Almatı Bildirgesi’ne Uygun Çizilecek
İki ülke arasında sınır belirleme çalışmalarına da değinen Paşinyan, Ermenistan ve Azerbaycan sınır belirleme komisyonları ortak yönetmeliğinin 23 Ekim’de Ermenistan Ulusal Meclisi tarafından onaylandığını ve bu yönetmelik çerçevesinde sınırların 1991 Almatı Bildirgesi temelinde çizileceğini açıkladı. Ayrıca, bu yönetmeliğe ilişkin Ermenistan Anayasa Mahkemesi kararının, Ermenistan anayasasında komşu ülkelere yönelik toprak iddialarının varlığına dair tüm endişeleri ortadan kaldırdığını savundu.
Almatı Konferansı Nedir?
Almatı Zirvesi, Bağımsız Devletler Topluluğu’nun (BDT) kuruluş kararının alındığı ve Sovyetler Birliği’ni oluşturan on beş cumhuriyetten on birinin katıldığı tarihi bir toplantıdır. 21 Aralık 1991’de Kazakistan’ın o zamanki başkenti Almatı’da gerçekleşen bu zirveye Rusya, Ukrayna, Belarus, Kazakistan, Kırgızistan, Türkmenistan, Özbekistan, Azerbaycan, Tacikistan, Ermenistan ve Moldova katıldı. Gürcistan ise gözlemci olarak yer aldı. Konferansta alınan kararlar şunlardır:
- Bağımsız Devletler Topluluğu’nun, ortak bir siyasi ve ekonomik alana sahip olduğu;
- Uluslararası barışın korunması sorumluluğunu üstlendiği;
- Üye cumhuriyetlerin birbirlerinin toprak bütünlüğüne saygı gösterecekleri ve mevcut Cumhuriyet sınırlarının değişmeyeceği;
- Cumhuriyetlerin egemenliği ilkesinin korunacağı ve birbirleriyle eşit statüye sahip olacakları;
- Topluluğun barış, özgürlük ve insan haklarına saygılı olacağı;
- Uluslararası hukuka saygı gösterileceği ve Sovyetler Birliği’nin taahhüt ettiği uluslararası yükümlülüklerin yerine getirileceği;
- Bağımsız Devletler Topluluğu’nun uluslararası hükmi şahsiyeti (tüzel kişiliği) bulunmadığı belirtilmiştir.
