Bakırköy’deki Üst Geçit Faciası: 12. Kaza da Can Aldı
Zeynep Dilara Akyürek / Milliyet.com.tr – Gündem, Bakırköy sahil yolu Rauf Orbay Caddesi’nde meydana gelen bir kazayla yeniden sarsıldı. Bu, aynı noktada yaşanan kazaların 12’ncisi oldu. Marmaray Üst Geçidi, daha önce ağır vasıtaların çarparak devrilmesiyle sonuçlanan birçok kazaya sahne olmuştu. 2024 yılı, bu korkutucu olayın üçüncü kez tekrarlandığı bir yıl olarak kaydedildi. Bu yıl yaşanan ilk kazada, 11 Mart’ta 4 kişi hayatını kaybetmişti ve kaza ile ilgili tartışmalar sürüyor; yükseklik hesaplamasının yanlış yapılması mı, yoksa TIR sürücülerinin hataları mı bu kazalara sebep oldu? Uluslararası Yol ve Sürüş Güvenliği Uzmanı Mert İntepe ile Gazi Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Öğretim Üyesi, Afet Yönetimi ve Deprem Mühendisliği Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdür Yardımcısı Doç. Dr. Çağatay Belgin, kazaların ardındaki gerçekleri Milliyet.com.tr’ye anlattı.
Bakırköy’deki Üst Geçitte Neler Oluyor?
Her şey, 2 Ağustos 2018’de yaşanan bir kaza ile başladı. Mevlüt Sağlam yönetimindeki bir TIR, Bakırköy’deki üst geçit köprüsüne çarparak devrildi. Bu kazada TIR’ın dorsesi bir otomobile çarparak iki sürücünün yaralanmasına neden oldu. 23 Nisan 2019’da ise aynı noktada, 4 kişinin hayatını kaybedeceği ilk kaza gerçekleşti. 31 Ekim 2022’de, Florya yönüne giden bir TIR, yüksekliği hesaplayamayınca dorsesi alt geçide çarptı ve bu kazada yan şeritteki bir aracın sürücüsü yaralandı. Ardından, 19 Ocak 2023’te Abdulkadir Çolak yönetimindeki TIR, üst geçide çarparak devrildi ve sürücü yaralandı. Ancak bu kazalar, sadece bir başlangıçtı. 29 Nisan 2023’te, Anadolu Efes’te oynayan Bryant Dunston’un aracının üzerine devrilen TIR dorsesi, bir başka kazaya neden oldu. 23 Mayıs 2023’te, bir TIR Marmaray alt geçidine çarparak dorsesini savurdu ve TIR şoförü yaralandı. 1 Haziran 2023’te de benzer bir kaza daha yaşandı. Mesut Ü. yönetimindeki TIR, üst geçide çarparak devrildi ve sürücü kazayı yara almadan atlattı.
7 Ekim 2023’de, Cemil K. yönetimindeki TIR üst geçide çarparak devrildi ve iki kişi yaralandı. 2023 yılındaki son kaza ise 14 Ekim’de, 4 adet TOGG taşıyan bir TIR’ın Marmaray köprüsüne çarpmasıyla gerçekleşti. Üst kısımda bulunan araç, üst geçide takıldı ve TIR’daki 3 araç hasar gördü. 2024 yılına geldiğimizde ise, aynı yerde tekrar eden kazalar zinciri devam etti. 13 Mart 2024’te, Bakırköy Yeşilyurt Hava Harp Okulu önündeki alt geçide çarpan bir TIR, solundaki otomobilin üzerine devrildi. Kazada otomobildeki dört kişi, ne yazık ki hayatını kaybetti. Üstelik, aynı TIR’ın 5 yıl önce aynı yerde devrildiği ortaya çıktı. 19 Temmuz 2024’te benzer bir kaza daha yaşandı, bu kez Fatih Demir’in kullandığı konteyner yüklü TIR üst geçide çarptı ve sürücü hafif yaralandı. Son olarak, 27 Ağustos 2024’te gerçekleşen kazada, bir TIR’ın dorsesi, alt geçide çarpıp devrilerek İETT otobüsünün üstüne düştü. Şans eseri otobüs, bu kazanın etkisiyle savrularak başka bir araca çarparak durabildi. 12’nci ve son kazada can kaybı yaşanmadı.
İhmal mi, Kural İhlali mi?
Bakırköy Rauf Orbay Caddesi’ndeki Havuzlu Kavşağı alt geçidinin azami yükseklik sınırı 4 metre olarak belirlenmişti. Sürücüler, alt geçide gelmeden önce gerekli uyarı tabelalarıyla bilgilendiriliyordu. Ancak bu noktada aynı kaza defalarca yaşandı ve ağır vasıtalar için bu geçit adeta bir kâbus haline geldi. Peki, suç alt geçitte mi yoksa sürücülerde mi? Mert İntepe, durumu farklı bir açıdan ele alarak, kaza soruşturmalarında göz ardı edilen bir detayı vurguladı. İntepe, “Aslında sürücüler, kullandıkları araçların yüksekliğini bilmediğinden bu tür kazalar meydana geliyor. Bu güzergâhın yasaklı olmasını ayrı bir konu olarak ele almalıyız. Sürücüler, araçlarının yükseklik ve genişlik bilgisine sahip olmadan yola çıkıyorlar. Bu durum, köprünün yüksekliğini gözden kaçırmalarına yol açıyor. Profesyonel sürücülerin, tabelaları takip ederek yüksekliğin ne kadar olduğunu bilmesi gerekmektedir. Bu güzergâhta yaşanan birçok kaza var. Kaldı ki, bu güzergâhın yapısı itibariyle ağır vasıta trafiğine kapalı olması gerektiğini düşünüyorum. Burada, 150 ila 200 metre geride ‘ağır vasıtalar için zorunlu yönlendirme’ tabelası bulunuyor. ‘Buradan geçemezsin’ diyor. Buna rağmen yaşanan kazalar, bir ihmal değil, kural ihlalidir. Kaza anında bu kuralı ihlal eden sürücü olsa da, sürücünün kendi firması tarafından ‘Buradan git’ denilip denilmediği önemli. %99 sürücü hatası var gibi görünse de, gerçek bir araştırma yapılmalı ve sürücünün firmasındaki yetkililerle görüşülmelidir. ‘Bu güzergâhı kullan’ diyen biri var mı sorusunu göz ardı ettiğimiz için yeni bir kaza daha yaşandı. Geçmişteki kazalardan ders çıkarmadığımız görülüyor. Ciddi bir cezai yaptırım uygulamak zorundayız; ancak bu yaptırım, sürücüden önce firmaya uygulanmalıdır. Aksi takdirde sürücü, bir açık bulup güzergâhı kullanmaya devam edecektir.”
Asfalt Yenileme Çalışmalarının Getirdiği Tehlike
Zaman zaman yol bakım çalışmaları sırasında asfalt yenileme işlemleri de yapılmaktadır. Bozulmuş zemin, çoğu zaman diğer unsurlara dikkat edilmeden onarılabiliyor. Doç. Dr. Çağatay Belgin’in dikkat çektiği bir diğer nokta ise, bu gibi alt ve üst geçitlerin bulunduğu yerlerde belirli yüksekliklerin mevcut olduğudur. Belgin, bazı araçlar için bu güzergâhın uygun olmadığını belirterek, asfalt yenileme çalışmaları sırasında gözden kaçan detayların kazalara yol açabileceğini ifade etti.
Doç. Dr. Belgin, sözlerini şöyle tamamladı: “Buradan geçecek araçların yüksekliğine göre üst geçit ayarlanmalı; ancak bu projede zaten belirlenmiştir. Kazalarda sorun köprüdeyse, ya inşaat sırasında yanlışlık yapılmıştır ya da zamanla yola asfalt dökülüp yükseltilmiştir. Bu işlem normalde mevcut asfaltın kazınıp yeniden yapılması ile gerçekleştirilmelidir. 10 santim kadar bir yükseliş, araçların oraya çarpması veya sıkışması gibi riskler doğurabilir. Bu yol ve geçitlerin sorumluluğunu üstlenen ekipler, gerekli uyarı ve düzeltmeleri mutlaka yapmalıdır. Araçların olması gerekenden yüksek olduğunu öngörmekteyim. Suçluyu bu şekilde belirlemek zor; ya yükseklik ölçümünün doğru yapıldığından emin olunmalı ya da araçların yüklü halde dikkat etmesi gerekmektedir. TIR’lar üst geçide çarptığında, hasar verme potansiyeline sahiptirler. Ancak gözle görülür bir hasar yoksa, içeride oluşabilecek bir hasarın meydana gelmesi zordur.”
