İklim Değişikliği ve Su Kuşları
Meltem Güneş / Ankara – Sulak alanlar, birçok kuş türü için hayati bir öneme sahip. Ancak, iklim değişikliğinin etkisiyle ortaya çıkan aşırı hava olayları, su kaynaklarının azalmasına, kirlenmesine ve hatta yok olmasına yol açıyor. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın koordinasyonunda, üniversiteler, sivil toplum kuruluşları ve gönüllülerden oluşan bir ekip tarafından gerçekleştirilen 2024 Kış Ortası Su Kuşu Sayımı (KOSKS), iklim değişikliğinin kuşlar üzerindeki etkilerini gözler önüne serdi.
Yapılan sayımlar sonucunda, Burdur’daki Karataş Gölü, Çorak Gölü ve Yazır Gölü gibi önemli sulak alanların tamamen kurumuş olduğu ve bu nedenle su kuşu gözlemi yapılamadığı belirlendi. Benzer şekilde, Antalya’daki Ova Gölü Sazlıkları, Konya’daki Tersakan Gölü ve Kırşehir’deki Seyfe Gölü’nde de su bulunmadığı için herhangi bir su kuşuna rastlanmadı.
Türkiye genelinde, 2023 yılı KOSKS çalışmaları kapsamında 145 alanda, 110 kuş türünden toplam 2 milyon 66 bin su kuşu sayılırken, 2024’te ise 165 alanda, 106 kuş türünden yalnızca 1 milyon 684 bin 756 su kuşu sayıldı. Bu yılki sayım sonuçlarına göre, en az görülen türler arasında birer bireyle ada martısı, karasırtlı martı, pufla, sarıbacaklı kumkuşu, Sibirya kazı ve sürmeli kumkuşu yer alırken, ikişer bireyle bataklık düdükçünü, kara ördek, karaayaklı martı, kızılgerdanlı dalgıç, orman düdükçünü ve tarla kazı belirlendi. En yaygın üç tür ise sakarmeke, gri balıkçıl ve yeşilbaş olarak kaydedildi.
Neden Sayım Yapılıyor?
KOSKS’nin gerçekleştirilmesinin birkaç önemli amacı bulunmaktadır:
- Türkiye’deki sulak alanların işleyişini ve kullanım faaliyetlerini izlemek,
- Koruma çalışmalarına temel oluşturmak,
- Yıllara göre tür sayısı ve popülasyon büyüklüğündeki değişiklikleri takip etmek,
- Nesli tehlike altında olan türler için hazırlanan eylem planlarına altlık oluşturmak,
- Suluk alanlar, su kuşları ve çevre konularında bilgi sağlamak ve farkındalığı artırmak.
