Her yıl Cadılar Bayramı’nda zombi ve vampir gibi geleneksel korkutucu karakterlerin yanı sıra, palyaçoların sıradan bir yüz ifadesiyle karşımıza çıkması, birçok kişi için oldukça ürkütücü olabiliyor. Güney Galler Üniversitesi’nde bir araştırma ekibi, palyaçolara duyulan korkunun nedenlerini daha derinlemesine anlamak amacıyla kapsamlı bir çalışma başlattı. Araştırmacılar, 18 ila 77 yaşları arasında olan 987 kişi ile “Palyaço Korkusu Anketi” gerçekleştirdiler.
Tüm Korkulardan Daha Fazla
Yapılan araştırmada, katılımcıların %53,5’inin palyaçolardan korktuğu belirlendi. Ayrıca, palyaçolara karşı duyulan aşırı korkunun, diğer yaygın korku türlerine göre çok daha fazla olduğu ortaya çıktı. Örneğin, hayvanlara duyulan korku %3,8, kan/iğne/yara korkusu %3,0, yükseklik korkusu %2,8, durgun su veya hava olayları ile ilgili korkular %2,3, kapalı alan korkusu %2,2 ve uçuş korkusu ise %1,3 seviyesindeydi.
Palyaçolarla ilgili korkunun nedenlerini araştırmak amacıyla katılımcılara şu sekiz soru yöneltildi:
- Palyaçoların makyajı nedeniyle “tam olarak insan gibi görünmeme” hissi
- Palyaçoların abartılı yüz hatlarının doğrudan bir tehdit olarak algılanması
- Palyaço makyajının duygusal sinyalleri gizlemesi ve belirsizlik yaratması
- Palyaço makyajının ölüm veya kanla ilgili hatıraları çağrıştırarak tiksinti veya kaçınma hissi yaratması
- Palyaçoların öngörülemez davranışlarının rahatsız edici olması
- Aile üyelerinden öğrenilen palyaço korkusu
- Popüler kültürde palyaçoların olumsuz tasvirleri
- Palyaçolarla yaşanan korkutucu bir deneyim
Gizli Duygusal Sinyaller
Araştırmada dikkat çeken en önemli nokta, palyaçolardan korkan kişilerin genellikle bir palyaço travmasına sahip olmamasıydı. İnsanların palyaçolarla yaşadığı bir travma nedeniyle bu figürden korktuğu düşünülürken, asıl nedenin palyaçoların makyajı olduğu belirlendi. Birçok kişi, palyaçoların yaptıkları makyaj nedeniyle onların duygularını anlayamadıkları için korku hissettiklerini ifade etti. Katılımcılar, palyaçoların gerçek yüz ifadelerini görememelerinin, duygusal niyetlerini anlama konusunda belirsizlik yarattığını ve bu durumun onları rahatsız hissettirdiğini vurguladılar. Örneğin, bir palyaçonun kaşlarının çatık mı yoksa ifadesiz mi olduğu gibi duygusal sinyallerin belirsizliği, insanların palyaçoların yanında gergin hissetmesine neden oluyor.
Çeviri
