Kaynayan Nehir: Sıcaklığın Sırları
Peru’nun Amazon ormanlarında bulunan bir nehir, 85°C civarında kaynayan suyu ile dikkat çekiyor. Bu sıcaklık, çevresinde herhangi bir volkanik alan olmadan oluşmasıyla daha da ilgi çekici hale geliyor. Peki, bu nehir bu kadar yüksek bir sıcaklığa nasıl ulaşabiliyor?
Perulu jeolog Andrés Ruzo, bu gizemi çözmek için Amazon ormanlarına doğru bir araştırma yolculuğuna çıktı. Ruzo’nun hedefi, bu ormanların derinliklerinde gizli kalan “Kaynayan Nehir”i bulmaktı. Nehir, neredeyse iki şeritli bir yol genişliğindeydi ve yer yer 5 metre derinliğe ulaşıyordu. Ortalama sıcaklığı ise 85°C civarındaydı. En dikkat çekici nokta ise, en yakın volkanik merkezden yaklaşık 700 kilometre uzakta bulunmasıydı.
Bu durum, nehrin volkanik bir kaynağa bağlı olmadan ısınması gerektiğini gösteriyordu ve bu, bilim dünyasında büyük bir merak uyandırdı. Ruzo’ya göre, Kaynayan Nehir’in sıcaklığı volkanik faaliyetlerden değil, jeotermal gradyanlar sayesinde oluşuyordu. Yani su, yer altına iniyor ve oradaki ısıyı topladıktan sonra yüzeye çıkarken bu ısısını muhafaza ediyordu. Amazon bölgesindeki ortalama yüzey sıcaklığı 27°C iken, nehrin suyu, Dünya’nın derinliklerinden gelen ısı ile bu devasa termal akarsuyu oluşturuyordu.
İlginç bir şekilde, suyun kaynama sıcaklığına ulaşabilmesi için, yerin yaklaşık 1,4 kilometre derinliklerine inip tekrar yüzeye çıkması gerekiyor. Bu bulgular, bilim insanlarını son derece şaşırtmıştı. Ruzo’nun ilk ziyaretinde nehre ulaşmak için, arabayla 2 saat, ardından motorlu kano ile yarım saat, sonrasında ise 1 saatlik bir yürüyüş yapması gerekiyordu. Ancak ormansızlaşma nedeniyle, yıllar içinde bu yol o kadar açıldı ki artık nehre doğrudan erişim sağlanabiliyor. Bu durum, Amazon ormanlarının ne kadar hızlı bir şekilde yok olduğunu da gözler önüne seriyor.
Özetle, Amazon ormanlarında bulunan ve “Kaynayan Nehir” olarak adlandırılan bu akarsu, eşsiz özellikleri ve sıcaklığı ile dikkat çekiyor.
Kaynaklar: Science Alert, National Geographic
