T24 Haber Merkezi
Türkiye ve Mısır arasındaki normalleşme sürecinde önemli bir adım atılıyor. Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi, bugün Türkiye’ye resmi bir ziyaret gerçekleştirmek üzere yola çıkıyor. Sisi’nin, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde düzenlenecek resmi törenle karşılanması planlanıyor. Törenin ardından Sisi, Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ikili bir görüşme gerçekleştirecek. Bu görüşmenin ardından iki lider, Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi toplantısına başkanlık edecek. Toplantı ve görüşmelerin ardından Sisi ve Erdoğan’ın ortak basın toplantısı düzenlemesi bekleniyor. Ayrıca, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde resmi bir akşam yemeği de verilecek.
Sisi’nin Türkiye ziyareti, 4 Eylül’de gerçekleşeceği yönünde 22 Ağustos’ta basına sızmıştı; ancak Türk makamlarından resmi bir açıklama gelmemişti. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı, dün yaptığı açıklamayla bu ziyareti doğrulayarak, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 14 Şubat 2024’te Mısır’ın başkenti Kahire’ye gerçekleştirdiği ziyarette imzalanan Ortak Bildiri uyarınca yeniden yapılandırılan Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi’nin ilk toplantısının yapılacağı bilgisini paylaştı.
Bu konsey toplantısında, Türkiye-Mısır ilişkileri tüm yönleriyle gözden geçirilecek ve ikili işbirliğinin daha da geliştirilmesine yönelik atılabilecek ortak adımlar ele alınacak. Bu, 2012 yılından bu yana Mısır’dan Türkiye’ye yapılacak en üst düzey ziyaret olarak kayıtlara geçecek.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, bu ayın başlarında Kahire’yi ziyaret etmiş ve mevkidaşı Badr Abdelatty ile bir araya gelmişti. Düzenledikleri ortak basın toplantısında Abdelatty, Sisi’nin Türkiye ziyaretinin verimli geçmesi için gerekli adımları görüştüklerini belirtmişti. Sisi’nin ziyareti, iki ülke arasındaki normalleşme sürecinin bir parçası olarak 2012’den sonra Mısır’dan Türkiye’ye cumhurbaşkanı düzeyinde yapılacak ilk ziyaret olacak. Bu ziyaret ayrıca, Ankara ve Kahire’nin Gazze konusunda ortak bir tutum geliştirmesine de zemin hazırlayabilir. İletişim Başkanlığı’nın ziyaretin gerçekleşeceğini duyurduğu açıklamada, “Görüşmelerde ikili ilişkilerin yanı sıra Gazze ve Filistin topraklarında yaşanan İsrail saldırıları başta olmak üzere, güncel bölgesel ve küresel meselelere ilişkin fikir teatisinde bulunulacak” ifadeleri yer aldı.
Erdoğan, şubat ayında Kahire’ye gitmişti
Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, 2012’den bu yana ilk kez şubat ayında Kahire’ye gitmiş ve bu ziyarette iki ülke arasındaki ilişkileri “stratejik iş birliği” düzeyine yükseltmişti. Erdoğan’ın ziyareti sırasında Sisi’nin nisan ayında Türkiye’ye geleceği ifade edilmişti. Erdoğan, “Değerli kardeşimi konsey toplantımızı gerçekleştirmek üzere ilk fırsatta Ankara’ya beklediğimi söyledim. Bu ziyaret, inanıyorum ki ilişkilerimizde yeni bir dönüm noktası olacaktır” demişti.
Her iki lider de şubat ayındaki Kahire ziyaretini “yeni dönemin başlangıcı” olarak nitelendirmişti. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Müslüman Kardeşler liderliğindeki hükümetin 2013 yılında devrilmesinin ardından Sisi’yi sık sık “acımasız bir katil” olarak tanımlamıştı.
Kahire’de “Gazze’nin yeniden toparlanması ve imarı” mesajı verilmişti
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 14 Şubat’taki Kahire ziyaretinde Sisi ile gerçekleştirdiği görüşme sonrası yaptığı açıklamada, “Gazze’nin insansızlaştırılması kabul edilemez. Mısır’ın bu konudaki dirayetli ve kararlı tutumunu takdirle karşılıyor ve destekliyoruz. Netanyahu yönetimi, katliamlarını Gazzeli sivillerin sığındığı son nokta olan Refah’a taşımaktan uzak durmalıdır. İslam dünyası, BM Güvenlik Konseyi başta olmak üzere uluslararası toplum, sonu soykırıma varacak böyle bir çılgınlığa izin vermemelidir. Gazze’de akan kanın durması için Mısırlı kardeşlerimizle iş birliği ve dayanışma içinde olmaya devam edeceğiz. Orta vadede Gazze’nin yeniden toparlanması ve imarı için de Mısır’la birlikte çalışmaya hazırız” ifadelerini kullanmıştı.
İki ülke, normalleşme kapsamında 2023’ün temmuz ayında karşılıklı olarak büyükelçi ataması gerçekleştirmişti. O tarihten bu yana Sisi’nin Türkiye’yi ziyaret edebileceğine dair haberler basına yansısa da bu gerçekleşmemişti.
|
Türkiye-Mısır İlişkileri
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 11 yıl sonra ilk kez geçen 14 Şubat’ta Mısır’ın başkenti Kahire’ye gitmiş ve Cumhurbaşkanı Abdülfettah es-Sisi ile görüşmüştü. 2013’te Sisi liderliğinde yapılan darbeden sonra Türkiye-Mısır ilişkilerinde büyük bir gerilim yaşanmış, bu gerginlik, Mısır ile olan ilişkileri de etkileyerek AKP’nin siyasi söyleminde kendini göstermişti. Erdoğan, Sisi’ye sık sık “katil” demesiyle hatırlanıyor; ayrıca “Rabia” sembolü de Mısır’daki darbeye karşı direnişin sembolü haline gelmişti. Erdoğan, 31 Mart 2019 yerel seçimleri sürecinde CHP’nin İstanbul Büyükşehir Belediye Başkan adayı Ekrem İmamoğlu‘nu Mısır Cumhurbaşkanı Sisi’ye benzeterek “Sisi mi diyeceğiz, Binali Yıldırım mı?” ifadelerini kullanmıştı. Aynı süreçte Erdoğan, Sisi ile kendisini barıştırmak isteyenlerin olduğunu belirterek, “Asla kabul etmiyorum, etmem de. Halkın yüzde 52 oyunu almış olan Mursi’yi ve arkadaşlarını mahkum eden bir kişiyle karşı karşıya gelmem” demişti. İki ülke arasındaki ilişkileri yeniden geliştirme çabaları, Türkiye’nin dış politikada normalleşme süreçlerine odaklandığı 2021 yılında başlamıştı. Bu dönem, Türkiye’nin Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve İsrail ile de normalleşme süreçlerini başlattığı bir zaman dilimini kapsıyordu. 2021 yılının mayıs ve eylül aylarında iki ülke arasında, anlaşmazlıkları çözmek amacıyla keşif niteliğinde görüşmeler yapılmıştı. 2022’nin nisan ayında Müslüman Kardeşler’e ait Mekameleen TV, “mevcut koşullar nedeniyle” Türkiye’deki yayınlarını sonlandıracağını duyurdu. Haziran 2022’de ilişkilerin bozulmasından sonra ilk kez bir bakan Türkiye’den Kahire’ye gitti; dönemin Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, İslam Kalkınma Bankası’nın yıllık toplantısına katıldı. Cumhurbaşkanı Erdoğan ve sık sık “katil”, “zalim” dediği Mısır Cumhurbaşkanı Sisi, iki ülke arasındaki normalleşme sürecinin en net sinyalini Kasım 2022’de Katar’da düzenlenen FIFA Dünya Kupası’nın açılışında bir araya gelerek vermişti; bu, 2012’den beri çektikleri ilk fotoğraf oldu. Ardından, normalleşme sürecinin ilk büyük resmi adımı, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın geçen şubat ayında gerçekleştirdiği Kahire ziyareti oldu. İlk ziyareti Erdoğan gerçekleştirdi ve bu görüşmenin 14 Şubat’ta yapılması, sembolik bir anlam taşıdığı iddia edildi. |
