Vehbi Koç ve Turkcell’in Kuruluş Hikayesi
Koç Holding’in kurucusu Vehbi Koç, yaptığı başarılı yatırımlar ve aldığı stratejik kararlarla tanınan, Türkiye’nin en önemli iş insanlarından biridir. Ancak bu başarılı iş insanı, Türkiye’nin ilk ve en çok tercih edilen telekomünikasyon şirketi Turkcell’e yatırım yapmayı neden reddetti? Bu sorunun cevabı, 1980’lerin sonları ve 1990’ların başlarında Türkiye’de yaşanan büyük değişim rüzgârlarına dayanıyor.
O yıllarda Türkiye, ekonomik alanda önemli bir gelişim sürecindeydi. Teknolojinin hızla ilerlemesiyle birlikte yeni yatırımlar ve fırsatlar gündeme geliyordu. İşte tam bu dönemde, Turkcell’in kurucularından Murat Vargı, cep telefonu teknolojisinin gelecekte büyük bir patlama yapacağına dair bir öngörüde bulunarak bu alanda yatırım yapma kararı aldı. Vargı’nın fikri, dönemine göre oldukça vizyoner ve sıra dışıydı. Zira o yıllarda, henüz böyle bir teknoloji ve telekomünikasyon altyapısı mevcut değildi; dolayısıyla bu vizyoner yatırım, aynı zamanda büyük bir risk anlamına geliyordu.
Murat Vargı, Türkiye’nin ilk yerli telekomünikasyon şirketini kurma fikrini ilk olarak Vehbi Koç’a sundu. O dönemde Koç Holding bünyesinde görev alan Vargı, bu sebeple önceliği Vehbi Koç’a vermişti. Vizyoner fikriyle birlikte Koç’un kapısını çalan Vargı, Koç’a bu yeni teknolojinin potansiyelinden ve Turkcell için yapacağı yatırımın ona kazandıracaklarından bahsetti. Ancak, Koç bu teklife temkinli bir şekilde yaklaştı. Çünkü o dönemde cep telefonu teknolojisi henüz gelişim aşamasındaydı ve temelleri yeni yeni atılıyordu. Koç Holding ise büyük ölçüde sanayi ve perakende sektörlerinde faaliyet gösteren bir şirketti. Bu nedenle, Vehbi Koç, bu yeni ve belirsiz alana yatırım yapmanın riskli olabileceğini düşünerek teklifi reddetti.
Ancak Vehbi Koç’un bu tereddütünün bedeli oldukça ağır oldu. Bugün Turkcell, 218,57 milyar liralık bir piyasa değerine sahip. Vehbi Koç’un, Murat Vargı’nın sunduğu bu teklife sıcak bakmaması, Turkcell’in kuruluş hikayesindeki en kritik anlardan biriydi. Murat Vargı, Hüsnü Özyeğin ve Sakıp Sabancı’dan da Koç’a benzer cevaplar almasının ardından, Çukurova Holding’in sahibi Mehmet Emin Karamehmet ile anlaşarak Turkcell’i kurdu. Turkcell, kısa sürede büyüyerek Türkiye’nin en büyük telekomünikasyon şirketlerinden biri hâline geldi.
Rahmi Koç’un verdiği bir röportajda konu ile ilgili ifadeleri ise oldukça dikkat çekici; “Telekom işine girecektik en son. 500 milyon dolarlık fatura koydular. ‘Vehbi Bey, ben bunu ödeyemem. Bunu bize ödetirler’ dedi. ‘Biz abone kaydetmeden bunlar özelleşirse, biz bunu ödeyemeyiz’ dedi. ‘Ben ödeyemeyeceğim bir şeyin altına imza atmam’ dedi ve girmedi.” Bu ifadeler, telekom işinde kaçırdıkları fırsata vurgu yaparken, Rahmi Koç, Turkcell’in piyasa değerine de dikkat çekerek bu durumu babası Vehbi Koç’un kaçırdığı büyük bir fırsat olarak nitelendiriyor.
Kaynak: Capital, Ekonomim
Koç ve Sabancı ile ilgili diğer içeriklerimiz:
